Wady i zalety GMO według przeciwników i zwolenników
Wśród zwolenników i przeciwników GMO toczy się spór. Najwięcej kontrowersji towarzyszy wykorzystaniu technik inżynierii genetycznej przy tworzeniu organizmów transgenicznych, czyli w przypadku kiedy geny z jednego gatunku są przenoszone do genów zupełnie innego gatunku. Przyjrzyjmy się najczęściej powtarzanym argumentom za i przeciw GMO.
Wady GMO według przeciwników:
1. Ryzyko dla zdrowia, ponieważ (1):
- spożywanie żywności modyfikowanej genetycznie może powodować alergie, choroby układu pokarmowego, obniżenie odporności organizmu, zaburzenia płodności oraz nowotwory;
- nie można przewidzieć wszystkich konsekwencji jakie niesie za sobą długotrwałe spożywanie żywności GMO;
- istnieje ryzyko powstawania w żywności GMO nowych alergenów oraz nasilenia się tzw. alergii pokarmowej.
2. Ryzyko dla środowiska poprzez (2):
- uwolnienie organizmów modyfikowanych genetycznie do środowiska, w tym niekontrolowane przechodzenie genów na inne organizmy tego samego lub innego gatunku;
- straty dla rolników upraw ekologicznych będących w sąsiedztwie upraw GMO z uwagi na ryzyko przeniesienia cech roślin modyfikowanych na uprawy naturalne;
- zwiększenie używania coraz mocniejszych środków ochrony roślin;
- negatywny wpływ na faunę i florę – GMO może szkodzić ptakom, owadom, płazom, wpływać na morskie ekosystemy i organizmy glebowe;
- zmniejszenie bioróżnorodności przyrody.
Niestety z powodu braku badań prowadzonych na ludziach zwolennicy GMO stoją mocno przy stanowisku, że nie ma dowodów szkodliwości GMO na organizm człowieka a prowadzone badania na zwierzętach uznają za mało wiarygodne. Przeciwnicy GMO natomiast zwracają uwagę na mocny lobbing polityczny za GMO, którego źródeł doszukują się wśród międzynarodowych producentów nasion roślin modyfikowanych genetycznie, których celem jest monopolizacja światowych rynków (1).
Zalety GMO według zwolenników:
1. Większa produktywność upraw rolnych poprzez:
- uzyskanie lepszej odporności organizmów modyfikowanych na czynniki zewnętrzne;
- zwiększenie zawartości składników odżywczych w żywności;
- większą produktywność zwierząt hodowlanych;
- niższe koszty upraw.
2. Korzyści dla środowiska poprzez:
- zwiększenie ilości plonów na małych obszarach;
- zredukowanie ilości używanych pestycydów do ochrony roślin;
- wykorzystanie mało żyznych terenów do upraw poprzez stworzenie odmian GMO tolerujących wysokie zasolenie gleb i susze;
- produkcję biopaliw.
3. Potencjalne korzyści dla człowieka poprzez:
- tworzenie tzw. jadalnych szczepionek, czyli wprowadzenie do roślin GMO genów odpowiadających za odporność na niektóre choroby bakteryjne i wirusowe;
- wczesne wykrywanie chorób zwierząt i roślin w drodze badań DNA;
- zmniejszenie głodu na świecie.
Wielu naukowców obala rzekome korzyści stosowania GMO. Brak jest konkretnych dowodów na poprawę jakości i wielkości plonów z upraw GMO, a wręcz przeciwnie - ewidencja faktów zebranych w ostatnich latach wykazała, że wysokość plonów upraw roślin transgenicznych nie wzrosła. Przykładowo w Północnej Ameryce rolnicy zebrali plony soi o 5-10%, a niekiedy i o 20% mniejsze (2).
Pozytywny wpływ GMO na środowisko również wydaje się być nieuzasadniony. Na przestrzeni ostatnich lat użycie pestycydów na uprawach GMO zwiększyło się zamiast zmniejszyć. Jest to wynikiem m.in. walki farmerów z pojawiającymi się chwastami i owadami odpornymi na działanie stosowanych oprysków, które wymagają użycia zwiększonej ilości mocniejszych pestycydów (2). Duża dawka środków chemicznych nie pozostaje obojętna dla fauny i flory obecnej w sąsiedztwach upraw GMO i stanowi dla niej zagrożenie.
Zarówno zwolennicy jak i przeciwnicy GMO silnie bronią swoich racji odpierając każdy argument odpowiednim kontrargumentem (3). W świetle przedstawionych informacji każdy z nas powinien sam zdecydować czy chce dokonywać zakupów żywności modyfikowanej genetycznie czy woli wybierać produkty wolne od GMO.
---------
(1) Jeffrey M. Smith „Nasiona kłamstwa”, Oficyna, 2007
(2) Stanisław K. Wiąckowski, Genetycznie modyfikowane organizmy - obietnice i fakty, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, 2008
(3) Żywność Genetycznie Modyfikowana (GMO) – Kontrowersje, http://www.youtube.com/watch?v=Z8aOYijMtnU
